Minister Eppo Bruins van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap heeft aangekondigd dat de NTR in haar huidige vorm zal verdwijnen als onderdeel van de hervorming van de Nederlandse Publieke Omroep (NPO). De programma’s van de omroep blijven wel bestaan, maar worden ondergebracht bij vier of vijf grotere “omroephuizen”. Het nieuws heeft geleid tot verontwaardiging en bezorgdheid bij NTR-directeur Lucas Goes en de medewerkers van de omroep.
“Het voornemen van minister Bruins komt voor ons als een donderslag bij heldere hemel,” aldus Goes. “We dachten dat de NTR een plek zou krijgen in het nieuwe bestel, maar dat blijkt nu niet het geval.” De NTR, die geen leden heeft, richt zich op programma’s over kunst, cultuur, jeugd, educatie, minderheden en diversiteit. Bekende titels zoals Het Sinterklaasjournaal, Nieuwsuur en Andere Tijden worden door de omroep geproduceerd in samenwerking met andere omroepen.
Bruins stelt dat de hervorming van de publieke omroep noodzakelijk is vanwege de oplopende kosten en de noodzaak tot een efficiënter systeem. Hij wil het aantal omroepen verminderen van elf naar vier of vijf, die onder één dak gaan samenwerken. In deze nieuwe structuur zullen omroepen minder onderling concurreren, wat naar verwachting de samenwerking zal bevorderen. Bruins benadrukt dat het nieuwe stelsel per 2029 moet ingaan, maar al in 2027 moet beginnen met een bezuiniging van 156 miljoen euro.
De bezuinigingen maken deel uit van een bredere hervorming van de publieke omroep. Een belangrijk onderdeel van de plannen is het afschaffen van het ledencriterium, dat bepaalt of een omroep minimaal 100.000 leden moet hebben om in het bestel te blijven. “De omroepen zijn nu meer bezig met het werven van leden dan met het maken van programma’s,” zegt Bruins. “Dat is niet de juiste focus.”
Voor de NTR betekent deze hervorming echter een grote verandering. De omroep, die bekendstaat om zijn educatieve programma’s en zijn focus op culturele en maatschappelijke thema’s, moet zijn programma’s zien te integreren in de grotere omroephuizen. Bruins hoopt dat het aanbod van de NTR behouden blijft, maar geeft aan dat de exacte invulling van deze transitie nog moet worden uitgewerkt.
NTR-directeur Lucas Goes reageerde met boosheid en ongeloof: “Hoe kan je het hart van de publieke omroep weghalen? Dit heeft enorme gevolgen voor de medewerkers en de programma’s die we maken,” aldus Goes. De NTR, die in 2010 ontstond uit de fusie van NPS, Teleac en RVU, produceert al jarenlang populaire kinderprogramma’s zoals Sesamstraat en Het Klokhuis, naast documentaires en culturele programma’s.
Hoewel de NTR geen leden heeft, vervult de omroep een belangrijke taak in het Nederlandse medialandschap. De nieuwe structuur lijkt dit type omroep te marginaliseren, wat veel onzekerheid creëert voor de medewerkers. “Hoe kan ik voor vierhonderd mensen een veilige werkomgeving garanderen als we zo plotseling geconfronteerd worden met zulke ingrijpende veranderingen?” vroeg Goes zich af.
De hervorming van de publieke omroep komt niet uit de lucht vallen. In 2023 werd al geopperd dat het omroeplandschap te versnipperd was, en dat er een consolidatie nodig was om de publieke omroep toekomstbestendig te maken. Minister Bruins hoopt met de veranderingen niet alleen geld te besparen, maar ook de pluriformiteit van het aanbod te waarborgen door de samenwerking tussen omroepen te intensiveren.
De hervorming zal de komende jaren leiden tot flinke veranderingen, die vanaf 2029 volledig moeten zijn doorgevoerd. In de tussentijd moeten de omroepen zich voorbereiden op een periode van onzekerheid, waarin de invulling van hun programma’s mogelijk drastisch zal veranderen.
